د ځان بخښنې منشور

د ځان بخښنې منشور چې په لومړی سر کې ولسی جرګې تصویب کړ او بیا تنظیمی مشران یې د تایید په موخه په غازی لوبغالی کې سره راغونډ شول، ګڼ تاوده بحثونه راپارولی دی. د خلکو اکثریت دا منشور په یو نه یو شکل وغنده او ټولیزې رسنۍ په ملی او نړیواله کچه پدې تړاو شننې، ارزونې او ګردی میزونه ترتیب کړل او د خلکو او تنظیمی مشرانو نظرونه چې شدیداً یو بل سره په تقابل کې قرار لری، له مختلفو اړخونو څخه وارزول.

په همدې تړاو کلید راډیو ګردی میز راوبله او د ځان بخښنې منشور په هکله په کې بحث وشو؛ دا دی موږ د کلید راډیو له څپو څخه د جمیله مجاهد او نورزیه اتمر نظرونه د هغه دوه نظرونو په توګه چې یو یې د دې منشور په ملاتړ او بل یې په مخالفت کې و، د پیشرو د ګرانو لوستونکو په وړاندې ږدو، تر څو پخپله یو ځل بیا قضاوت وکړی او ووینی چې میرمنې د جنګسالارانو، جنایتکارانو او بشر حقونو د ناقضانو د ناولو هوسونو د لومړی قربانیانو په توګه څنګه په صراحت یا ارتجاعی توګه خبرې کوی.

نورزیه اتمر:

راځئ چې په مجموع وغږیږو په فردی مسایلو به نه غږیږو. ځکه چې افغانستان د یوه ډیر خطرناک بحران سره لاس او ګریوان دی. زه منم چې مجاهد خور ځانته دلیلونه لری لیکن هر څوک دې طرحې ته د خپلې نظریې له لورې ګوری ارزیابی کوی یې او پاینټونه ورکوی.  راځئ چې په حقایقو وغږیږو. حقایق دا دی چې په افغانانو تل جنګ تپل شوی بناً زه د وطن بچی هیڅ کله مقصر کولی نشم افغانانو خپل ځان په هر حالت کې ښودلی دی چې موږ ثابت یوو موږ د خپل استقلال او ملی هویت نه په هر قدم کې دفاع کوو. زه فکر کوم که په دې مساله کې ډیر جدی لاړ نشو دا به ښه وی ځکه شرایط د افغانستان ډیر حساس دی روزانه موږ د نورو چلنجونو سره مخ کیږو چې افغانستان د یوه نوی چلنج سره مخ کړو. تاسو پخپله پدې پوهیږئ زه یې نومونه نه اخلم دغه کسان چې نن یې نومونه د حقوق بشر د ناقضینو په لیست کې راغلی دی دا اوس هم د ملت له خوا ټاکل شوی دی دا پرنفوذه خلک دی دوی ته ملت رایه ورکړې ده بناً دا فیصله شوې ده که دا فیصله نه وای شوی تاسو په خپله شاهد یاستئ چې په کابل کې د دوی په مقابل کې بهترین پروفیسوران، بهترین ډاکټران، بهترین استادان ولاړ وو ولې یې ترې ونشو ګټلې؟ ولې ملت دوی ته رایه ورنکړه؟ لدې نه ښکاری چې دا خلک نفوذ لری دا خلک په وطن کې یوه اندازه مینه وال لری بناً د دوی مسلم حق و چې دوی پارلمان ته راغلی دی او که چیرته د بخښنې پوښتنه راپورته کیږی زما نظر دا دی چې دواړه ډلې دې وبخښل شی ځکه افغانان نور له جنګ نه ستړی شوی دی زه پخپله هم  د هرې ډلې لخوا ژوبله شوې یم. ورور مې مجاهدینو وژلی، پلار مې امین وژلی دی، په همدې رقم ماما او کاکا مې د مرمیو ښکار شوی او وژل شوی دی بناً زه د چا پسې لاړه شم که د انتقام پسې لاړم خو بیا وطن په کنډوالو بدلیږی او افغانستان زموږ نه وروسته پاتې کیږی.    .

جمیله مجاهد:

اوس هم په افغانستان کې زور چلیږی. اوس هم په افغانستان کې وسله او ګواښونه دی. هغه بیچاره پروفیسر ته چا نه دا وخت ورکړی او نه یې څوک ورکوی. یعنې که موږ دا ووایو چې د دې پارلمان انتخابات عادلانه وو، په دې به خپل وجدان خپه کړو. دا انتخابات سل په سلو کې عادلانه نه وو، موږ مستحق خلک درلودل چې باید پارلمان ته د دغو جنابانو په ځای ورغلی وای خو متاسفانه چې هیواد اوس هم د دوی تر سیوری لاندې دی اوس هم د دولت ارابه د دوی په لاس چلیږی هغه کسان چې د انسان د حقوقو ضد وو هغه اوس هم په قدرت کې دی. تاسو خبر یاست یو کال نه راپدیخوا باید د انتقالی عدالت پروژه عملی شوی وای خو متاسفانه حتا دولت دا په جرئت نشی اعلانولی. بله موضوع دا چې په دې وطن کې وینې تویې شوی، موږ او تاسې شاهد یو دا وینې په مختلفو دورو کې تویې شوی دی خو دومره بې ناموسی چې په یوه خاصه دوره کې شوې ده د بشریت په تاریخ کې نده شوې د افغانستان تاریخ خو لاپریږدئ. زه د یوې ښځې په صفت له دې خور نه پوښتنه کوم هغه نجلې چې ځان د مکروریانو له پنځم منزل څخه راغورځوی ایا د هغی کورنۍ نن دا جنایت کاران بخښی؟ که ستا خور وای تا بخښل؟ زه متیقینه یم چې ندې بخښل که دا ستا لور وای تا بخښل؟ ندی بخښل. هغه ښځه چې په پوهنتون کې حامله وه او ګیډه یې خلاصه کړې وه او د دې ماشوم یې پر سینه ورته ایښې و ایا د هغې میړه، د هغې مور او پلار او ورور او نوره کورنۍ دا بخښی؟ د افغانستان په تاریخ کې همیشه فتوحات وو همیشه جنګونه وو حتا ملالۍ په میوند کې خپله وینه تویه کړه هغه بیله وینه تویدنه وه لیکن دا چې یو څوک په خپلو سترګو ګورۍ د هغه پر ښځه جنسی تیری کیږی ایا هغه یې بخښې؟ نه یې بخښی. اسلام یې نه بخښی، انسانیت یې نه بخښی، بشریت یې نه بخښی. که دا مصالحه واقعاً تطبیق شی نو نه یوازې دا چې دا د افغانستان خلک به د خپل منتخب جمهور رییس نه یو قدم وروسته ولاړ شی دا ومنئ چې په افغانستان کې به یو بل نوی شر او شور جوړ شی. 

نیپالی مائویستان د ولسی واک په لور رهی دی

له تهلکه اونیزې سره د یو مائویست مشر مرکه

په نیپال کې د مائویستانو د پولیت بورو یو ارشد غړی او د نړیوالو چارو مسوول، سی پی ګجوریل تر دې وروستیو پورې په هند کې بندی و. هغه د لومړی ځل لپاره په ډهلی کې د یو ښکاره او راڅرګند مشر په توګه د راتلونکی په هکله غږیږی.

- د نیپال د روانو حالاتو په هکله مو نظر څه دی؟

په نیپال کې یو ستر کار تر سره شوی دی. موږ په یو داسې وضعیت کې یاستو چې کیدی شی یو مستبد سلطنتی رژیم د لومړی ځل لپاره د رای پاڼو له لارې راوپرځی. شاهی رژیمونه تل د خونړیو انقلابونو له لارې غورځیدلی دی؛ خو په نیپال کې، د خلکو د لس کلنې جګړې او د تیر کال 19 ورځنی ښاری پاڅون له امله، موږ پداسې وضعیت کې یاستو چې شاهی رژیم به د سولیزو لارو په مټ راوپرځول شی. دا هغه بهیر دی چې موږ یې د لاګړندی کولو په لټه کې یو. او هغه مبارزه چې مائویستانو پر لاره اچولې حتی سبب شوې چې اصلی  سیاسی ګوندونه هم د شاهی رژیم راپرځولو ته مجبور کړی. او زما په اند دا هغه څه دی چې هند یې پلوی دی، خو هند نه غواړی چې مائویستان دې اکثریت لاس ته راوړی، هند غواړی نور ګوندونه دې په اکثریت کې وی.

- تاسو دا د څه له مخې وایئ؟

ځکه چې که مائویستان یو وار اکثریت لاس ته راوړی، هند فکر کوی چې اصیل ولسی جمهوریت به رامنځ ته شی او دا به د هند د خوښې سره برابر نه وی.

- ایا ستاسو دغه خبره د کوم پیاوړی واقعیت پر بنسټ ولاړه ده؟

زه د هند د فکر په اړه کوم پیاوړی سند نلرم، خو د هند د حکومتی دستګاه سیاسی دریځ روښانه دی. دا د دواړو ډلو – حکومت او اپوزیسیون – په هکله صدق کوی. په لومړی سر کې هند د شاهی رژیم څخه پدې فکر ملاتړ کوه چې یوازې شاهې رژیم د مائویستانو په ځپلو برلاسه کیدلی شی، خو د نیپال خلکو دغه ټول ټکی له سټې بدل کړل او هند د نوی واقعیت د منلو پرته دویمه لار نلری. بیا هم، هند به په نیپال کې د یو ضعیف جمهوریت غوښتونکی وی.

- له ضعیف جمهوریت نه مو منظور څه دی؟

داسې جمهوریت چې د هندیانو (د هند حکومت)  طبع ورسره ولګیږی، لکه د هغوی د پارلمانی جمهوریت په شان.

- نو تاسو څه ډول جمهوریت غواړۍ؟

یو ولسی جمهوریت.

- پارلمانی جمهوریت نه؟

همداسې یې وبولئ. یقیناً یو پارلمان به شتون ولری، خو نه هغه ډول پارلمان چې نن شتون لری. دا باید ولسی جمهوریت وی چې کولی شی د نیپال بنسټیزې ستونزې حل کړی. د امپریالیزم او فیوډالیزم ضد یو جمهوریت.

څه چې تاسو وایی ډیر ارزښت لری. تاسو وایی چې شاهی رژیم چې اوس د له منځه تګ په حال کې دی، ستاسو د مبارزې په وړاندې تر ټولو ستر خنډ و. لدینه وروسته، ستاسو بله جګړه به تر کومه چې مونږ پوهیږو د اصلی سیاسی ګوندونو لکه د نیپال کانګرس ګوند او داسې نورو پرضد وی.

اوس موږ داسې څه نشو ویلای ځکه چې اوس هم زموږ د مبارزې اصلی نښه شاهی رژیم دی چې د پرګنو په منځ کې یې که څه هم خپل ملاتړ له لاسه ورکړی خو اوس هم پلویان لری. د بیلګې په توګه متحد ایالات له شاهی رژیم څخه ملاتړ کوی.په نیپال کې هم سیاسی ډلې ټپلې شته چې د شاهې رژیم تر خوا ولاړ دی. د هغوی په ملاتړ، شاهی رژیم د خپلې بقا لپاره لاس او پښې وهی. د ستراتژی د ارونو سره سم موږ غواړو چې په یو وخت کې یو قدرت په نښه کړو، او اوس ږموږ نښه شاهی رژیم دی. یو ځل چې مو رژیم راوپرځوه، بیا به د اصلی سیاسی ګوندونو په هکله فکر وکړو.

سیاسی بهیر ته د راتګ لپاره تاسې د یوې لسیزې اوږدې وسله والې جګړې نه لاس پر سر شوئ. اوس چې یو وار بیا شاته ګورئ، ایا تاسو فکر کوی هغه جګړه یوه تیروتنه وه او یا دا چې نیپال لدې بهیر څخه له تجربې کولو پرته بله کومه لاره ندرلوده؟

تر ټولو لومړی دا چې موږ نه خپله وسله پر ځمکه ایښودې او نه هم له خپلې وسله والې جګړې څخه لاس پر سر شوی یو. د وسله والې جګړې ستراتژی مو یوازې ځنډولې ده. وسله واله جګړه یو حتمی بهیر و؛ مونږ بې له ولسی جګړې دومره پرمختګ نشو کولی. او څه چې موږ اوس غواړو ترسره کړو د هغه بهیر یوه برخه ده چې موږ غواړو د هغه لهلارې ولسی جمهوریت رامنځ ته کړو. دا په یوه بله بڼه کې د خلکو د جګړې تداوم  دی. خو موږ وسله واله جګړه نه ده پریښودې. که بیا یې اړتیا وه، وسله واله جګړه به بیا پر لاره واچوو.

ایا تاسو کوم مهال ویش په پام کې لری؟

یقیناً چې. که هر څه په سمه پر مخ ولاړ شی، ټول ټاکنې به ترسره شی او د قانون جوړونکی ولسی جرګې لومړنۍ ناسته به د پاچا برخلیک او د نیپال د راتلونکی دولت ډول وټاکی. زه په ډاډ سره وایم چې موږ به هغه ټولټاکنې وګټو او خپلې ټولې طرحې به پلی کړو. د مې نیمایې هغه وخت دی چې ټاکنې باید ترسره شی او هغه وخت دی چې بدلون به راشی. د ټاکنو نه وروسته به موږ یو ولسی جمهوریت ولرو.

د ټاکنو د ګټلو په هکله ستاسو د ډاډ بنسټ څه دی؟ تاسو هیڅ کله هم په ټاکنو کې ګډون نه دی کړی، مونږ ستاسو د رښتنی ځواک په هکله هیڅ نه پوهیږو.

 مونږ د نیپال د خلکو د یو غوڅ اکثریت ملاتړ له ځان سره لرو، او د هیواد په سلو کې اتیا برخه زموږ په ولکه کې وه او عملاً په دغه سیمو کې موږ حکومت وو. موږ له خلکو سره کار کړی او د خپل پیاوړتیا په هکله په دقیق ډول پوهیږو. داسې نه دی چې ګوندې موږ د ټاکنو په هکله هیڅ تجربه نه لرو. کله چې نیپال ته دموکراسی راستنه شوه، موږ په لومړنی ټاکنو کې کډون وکړ؛ دا د نیپال کمونیست ګوند د انشعاب مخفی مبارزې د غوره کولو نه مخکې خبره ده. د ازاد او منصفانه ټاکنو د ترسره کیدو په صورت کې موږ ډاډه یو چې اکثریت به لاس ته راوړو.

ګڼ شمیر خلک وایی چې د نیپال په پراخه برخو کې ستاسو کنټرول د هغه ډار له امله دی چې تاسو د ټوپک د شپیلی په زور راپیدا کړی دی نه دا چې تاسې کوم رښتینی ملاتړ ولرئ.

البته یو شمیر خلک شته چې په دې اړه شکایت لری. هغوی زموږ طبقاتی غلیمان او د ولس غلیمان دی او موږ هغوی پر ګونډو کړی دی. موږ د هغوی د خوشالولو لپاره کار نه شو کولی. خو تر کوم ځایه چې پرګنې په پام کې دی، هغوی خوشاله دی ځکه چې د فیوډالی سیستم نه یې خلاصون موندلی دی.

یو ځل چې شاهی رژیم له منځه ولاړ شی، د پاچا برخلیک به څه وی؟

هیڅ ډول امتیاز به ونلری. هغه به یو عام وګړی وی. د هغه ډیر ملکیتونه په اصل کې د دولت ملکیتونه دی چې هغه ترینه شخصی ګټه اخلی. دولت به دا ترینه واخلی. تر کوم ځایه چې نور اړخونه په پام کې دی، قانون به د ګیانندرا (د نیپال پاچا) په هکله داسې پلی کیږی لکه د نورو وګړو په برخه کې.

د دې بدلون تر شا کوم لاملونه دی چې پاچا چې د ویشنو خدای ځایناستی ګڼل کیده اوس دې ورسره د یو عام وګړی په توګه چلند وشی؟

دغه د ویشنو خدای ځایناستیوالی افسانې دی. د نیپالی خلکو حقیقت دا دی چې هغوی د یو ځبیښاکی سیستم په لاس ځوریدل. دا زموږ علمی ایدلوژی ده چې د خلکو فکر یې بدل کړ. کیدایشی ډیر پخوا به پاچا د یو خدای په توګه عبادت کیده، خو له اوږدې مودې راپدیخوا د پادشاهی رژیم په خلاف مبارزه روانه ده. خو دې مبارزې یو ښه مشرتوب ندرلود. دا د مائویستی مشرتوب بریا وه چې د نیپالی خلکو دموکراتیک او جمهوریت غوښتونکی احساساتو ته یې بریالیتوب ورپه برخه کړ. او د واکمنۍ په مهال د ګیانندرا چلند خلک دې ته مجبور کړل چې د هغه پرضد لا د ټینګې ارادې سره راپاڅیږی.

ځینی ګوندونه چې تاسو ورسره ائتلاف کړی دی پخپله فیوډال او د موجوده وضعې د دوام غوښتونکی دی. دا ګډکار به تر کوم وخت پورې دوام وکړی؟

ائتلاف د هغوی مجبوری وه نه زموږ. همدې ګوندونو پخوا د پاچا سره ائتلاف کړی و تر څو زموږ پرضد جګړه وکړی. هغوی هڅه وکړه د مائویستانو غورځنګ په فزیکی ډول له منځه یوسی؛ خو هغوی اوس پوهیدلی چې دا کار به یې بریالی نه وی ځکه چې د نیپال د خلکو اراده د مائویستانو له ارادې سره تړلې ده. د سلطنت پلویان مو اړ کړل چې بدلون ومومی او، د پاچا پر ځای، موږ سره ائتلاف وګړی. همدا رنګه هغوی پوه شوی دی چې د ګیانندرا په څیر ټولواک سره چې ټول واک د ځان لپاره غواړی، کار نشی کولې.

ایا تاسو فکر کوی چې د نیپالی مائویستانو په اړه د هند بدګمانی د هند د مائویستی غورځنګ سره څه تړاو لری؟

هوکې، تړاو لری. موږ خپلې اړیکې د هند د مائویستانو سره څرګندې کړی دی.

هغه څه دی؟

موږ سیاسی او ایدیولوژیکې اړیکې لرو چې موږ یې نه پټو. دا د نړیوال پرولتاریایی غورځنک جوهر دی. او د یو مائویستی ګوند په توګه موږ باید دا اړیکې ولرو، موږ د هغې نه تښتیدلی نه شو.

ډاډګیرنه

پیشرو په جلال اباد او کاپیسا کې د ائتلافځواکونو په لاس د ملکی وګړو وژل غندی او د هغوى کورنیو ته ډاډګیرنه ورکوی

د امریکا او انگلیس تر منځ د تضادونو جرړې

 

د امپریالیسم له پنځه ځانګړتیاو څخه یوه یې هم د امپریالیستی هیوادونو تر منځ د نړۍ د ویشلو پای او د بیا ویشلو پیل دی.

امپریالیسم هڅه کوی چې د کودتاګانو، پوځی تړونونو، اوږد مهاله لاسلیکونو، مرستو، پورونو، د وسلو سیالی، پوځی نیواک او په  نورو لارو چارو پر هیوادونو برلاسی ومومی او د هیوادونو دولتونه په خپلو لاس پوڅو بدل کړی. دا وخت د آسیا، سویلی امریکا او افریقایی هیوادونو شتمنۍ د امپریالیستانو لخوا لوټیږی اوامپریالیستی هیوادونه په لټه کې دی چې د هرې وسیلې په کارولو سره دا هیوادونه مطیع کړی.

امپریالیستان په ټولیزه توګه د څلورو موخو لپاره پر نورو هیوادونو یرغل کوی. امپریالیستان یا د هیوادونو د اومه توکو د لوټلو، ارزان کاری ځواک، بازارونو او یا هم د هیواد د سیاسی استراتیژیک موقعیت په موخه نورو هیوادونو ته لښکرې کاږی او د وینو ویالې بهوی.

که څه هم دا وخت امپریالیستی هیوادونه په ډله ایزه توګه د خپلو امپریالیستی ګټو د خوندیتوب په موخه نور هیوادونه تر نیواک لاندی نیسی او ګډې ټلوالې جوړوی، خو له دې سره سره اقتصادی او اوږدمهالې ګټې لامل کیږی چې د امپریالیستی هیوادونو تر منځ د تضادونو کچه سیوا شی. که له یوې خوا د شمالی اټلانټیک د تړون سازمان د پانګوالو هیوادونو ګډه ټلواله ده، خو په افریقایی هیوادونو، عراق او افغانستان کې کولای شو د دې امپریالیستی تضادونو بیلګې ومومو. دا مهال د بریټانیا او د

امریکا د متحدو ایالتونو د ګډې همکارۍ تر څنګ د دواړو هیوادونو تر منځ ځینې تضادونو هم سر راپورته کړی دی او همدا ډول اروپایی اتحادیه او د امریکا متحد ایالتونه  سره په یوه ښکاره او څرګند تضاد کې مخامخ دی.

     د امریکا د متحدو ایالتونو او بریټانیا د ګډې امپریالیستی مرستې او تضادونو شالید دویمې نړیوالې جګړې ته رسیږی. د دویمې نړیوالې جګړې پر مهال پخوانیشوروی اتحاد، د امریکا متحدو ایالتونو او بریټانیا په ګډې جبهې کې د هیټلری فاشیزم په وړاندې جګړه کوله. د دویمې نړیوالې جګړې پر مهال د بریټانیا ډیرۍ اقتصادی بنسټونه ویجاړ شول او دا هیواد له اقتصادی کړکیچ سره مخ شو. له دې جګړې وړاندې د بریټانیا د امپراتورۍ لمر په لویدیځ او ختیځ کې وړانګې وهلې او د پانګوالې ستر مرکز ګڼل کیده. خو له جګړې وروسته بریټانیا له هغې اقتصادی شونتیاو څخهبرخمنه نه وه چې وکړای شی خپله امپراتوری وساتی او د ستر پانګوال په توګه خپلې مستعمرې په ورغوی کې ولری. همدا لامل و چې د امریکا متحد ایالتونه، چې په دویمه نړیواله جګړه کې له  اقتصادی زیانونو څخه څنډې ته پاتې شوی وو، د بریټانیا په اقتصادی ګټو کې ورګډ  شول او دواړو هیوادونو په ګډه توګه،  په ټاکلو سلنو په مټروپول هیوادونو کې په پانګې اچونې پیل وکړ او د بریټانیې او امریکې یو مختلطاقتصاد رامنځ ته شو.

     همدا ګډ او مختلط اقتصاد دی چې بریټانیا یې د امریکا د متحدو ایالتونو تر څنګ درولې او د اروپایی اتحادیې سره یې مخامخ کړې ده. اروپایی اتحادیه چې د امریکا متحدو ایالتونو د اقتصادی ځواک د ګواښ له امله زیږیدلې ده، دا مهال د امریکا په وړاندی د اقتصادی او سیاسی ځواک په توګه بدل شوې ده. اروپایی اتحادیه له دې امله له بریټانیا سره تضاد لری چې له امریکاسره یوځای د دې اتحادیې اقتصادی او سوداګریزه ګټې په عراق، افریقایی هیوادونو او سویلی امریکا کې ځپی. له دې تضادونو سره سره،  اروپایی اتحادیه عملاً په ناټو کې  د امریکا د ګټو د خوندیتوب ملاتړ هم کوی.

    په نړۍ کې د څلورو عمده تضادونو څخه یو تضاد هم د امپریالیستی هیوادونو تر منځ را څرګندیږی. د امپریالیستی هیوادونو تر منځ تضادونو په تیرو کې دوه نړیواله جګړې را منځ ته کړی او لسګونه میلیونه خلک یې د جګړو په اور کې سوځولی دی. دا ګړۍ هم د اقتصادی ګټو له امله د امپریالیستی هیوادونو تر منځ د تضادونو بهیر یو ځل بیا ګړندی شوی دی. په افغانستان او عراق کې د دې تضادونو نښې نښانې په ښکاره توګه راټوکیدلی دی. د اروپایی اتحادېی دوو سترو هیوادونو (آلمان او فرانسه) د عراق جګړې مخالفت له دې کبله وکړ چې اړینه اقتصادی سلنه ورته په پام کې نه وه نیول شوې. د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشر جورج بوش ان په ښکاره ډول څرګنده کړه چې د عراق په بیارغاونې کې به یوازې د هغه هیوادونو شرکتونه  اتلس ملیارد ډالر ه    پانګه اچونه وکړی،  چې په دې جګړه کې یې د امریکا ملتیا کړې ده.

اوس چې د اروپا اتحادیه د مشترک یورو پیسو، مشترک پارلمان او مشترک بازار له لارې غواړی چې د چټک غبرګون ځواک جوړ کړی او د هرې ورځې په تیریدو سره د هغهد غړیو تر منځ مرزونه خپل رنګ بایلی، بریتانیا د اروپا او امریکا تر منځ لاپسې سرګردانه شوې او د خپل لړزیدونکی موقعیت د تثبیت په لټه کې ده ځکه چې د امریکا لویه وچه د امریکایی پانګې اچونې محل، اروپا د المان د اقتصاد تر تسلط لاندې او اسیا د چین او جاپان په شان د پیاوړی اقتصادونو تر تسلط لاندې واقع ده او هند او روسیه هم د قوت موندنې په لټه کې دی نو ځکه انګلیسان د خپل خپلواکه پانګه اچونې لپاره د حوزو په لټه کې دی نو په همدې خاطر بریتانیا نشی کولای د امریکا د اقتصادی سیاستونو حمل کونکې وی.

   بریټانیا په دې وروستیو کې څرګنده کړې چې خپل درې زره سرتیری به له عراق څخه وکاږی، د بریټانیا د سرتیرو کاږل د اړینې اقتصادی ونډې د نه ورکولو له امله تر سره کیږی. د عراق د نفتی زیرمو ډیرۍ برخه د امریکی سرتیرو لخوا څارل کیږی او د بریټانیا ونډه په دې زیرمو کې ناڅیزه ده.

    د دې سترو امپریالیستی هیوادونو تضادونو په افغانستان کې هم سر راپورته کړی دی او زموږ هیواد یې د امپریالیستی تضادونو په لومه کې ښکیل کړی دی. بریټانیا او د امریکا متحد ایالتونه د ځینو لاملونو له امله د افغانستان د لوټلو په تړاو بیلابیلې کړنلارې په پام کې نیولی دی. بریټانیا په افغانستان کې د خپل زوړ ملګری پاکستان د ګټو خوندیتوب دنده مخې ته وړی او نه غواړی په افغانستان کې د پاکستان اغیزې ته د پای ټکی کیږدی، ځکه چې په خپله په دې هیواد کې لویې او د پام وړ اقتصادی ګټې لری. حال دا چې د امریکا متحدو ایالتونو ګټې یو څه له  بریټانیا سره توپیر لری او خپلې  اوږد مهالې ګټې د سیمې په نورو هیوادونو کې ګوری.

   پاکستان په 1947 کال کې د انګلستان د کړنلارې په بنسټ د نړۍ په نقشه کې راڅرګند  شو او انګلستان تل هڅه کړی ده چې پر پاکستان خپله اغیزهوساتی او دا هیواد د خپلې مالی پانګې پر بازارونو واړوی. بریټانیا او پاکستان د دوه اړخیزه پانګې اچونې تړون لاسلیک کړی دی او دا وخت 102 بریټانیایی شرکتونه د پاکستان په نفتو او غازو، منسوجاتو، د سمنټ په تولیداتو او د صنعت په برخو کې پانګه اچولې ده او په دې ډول بریټانیا په پاکستان کې دویم لوی پانګه اچوونکی هیواد شمیرل کیږی.

  د انګلستان – هالنډ، دنفتو شِل شرکت او د انګلستان Premier Oil شرکت هغه دوه نړیوال شرکتونه دی چې په پاکستان کې یې پانګه اچولې ده. همدا ډول د انګلستان Standard Chartered Bank  د پاکستان یونین بانک تیر کال په 400 میلیونه امریکایی ډالرو وپیر. د دې دواړو هیوادونو تر منځ د سوداګرۍ کچه تیرکال 1،425 میلیونو ډالرو ته ورسیده او همدا ډول  انګلستان د پاکستان په سلو کې دولس بازارونه په خپل واککې لری. همدا اقتصادی ګټې دی چې بریټانیا هڅوی تر څو د پاکستان د ګټو څخه ننګه او ملاتړ وکړی.

    بریټانیا په افغانستان کې هڅه کوی چې د پاکستان سیاستونه د طالبانو په اړه پلی کړی. د دې سیاستونو او پالیسیو موخه د طالبانو په وړاندی د وزیرستان په څیر متارکه رامنځ ته کول دی، کوم چې د انګلستان په مشوره تر سره شوې ده او د امریکا متحد ایالتونه ورسره هوکړه نلری او دامتارکه د ترهګرو له پاره د غوره ځای موندل گڼی. بریټانیا د هلمند د موسی کلا، ګرمسیر او سنګین په ولسوالیو کې هم ورته متارکه تر لاس لاندې نیولې ده چې پایله یې پر دې سیمو د طالبانو د واکمنیدو څخه بل څه نه وو. دې واکمنیدلو یو ځل بیا پاکستان ته دا موکه ورکړې چې د طالبانو د ترهګرۍ څخه د ولسی مقاومت په توګه نوم واخلی. بریټانیا هڅه کوی  په افغانستان کې له ځایی طالبانوسره د جوړجاړی له لارې د پاکستان په ګټو کار وکړی،  خو امریکا په هڅه کې ده چې د هیواد په سیاسی قدرت کې د طالبانو د جګپوړو چارواکو په ګډون د پاکستان زړه لاس ته راوړی،  تر څو ترهګر ونشی کړای د امریکا اوږد مهالې ګټې ټکنې کړی. 

   په افغانستان کې د بریټانیا او د امریکی اختلاف یوازې د موسې کلا په چاره کې نغښتې نه دی، دې اختلاف د هلمند د پخوانی والی دفتر ته هملاره وموندله. بریټانیا د هلمند له پخوانی والی انجنیر داود څخه ملاتړ کاوه او نوموړی یې د خپلو سیاستونو پلی کونکې ګڼو. همدا لامل و چې امریکا،  ښاغلی کرزى اړ کړ تر څو د داود پر ځای اسدالله وفا وګوماری او تر یوې کچه په دې ولایت کې د انګلستان اغیزه کمه کړی. همدا ډول د ولس مشر د دفتر جوړښت  هم د دې اختلاف له امله بدلون وموند.

د امریکا او انګلیس تر منځ اختلاف د هغوی په سیمه ایزې

کتنې کې نغښتی دی. انګلیسان په افغانستان او پاکستان کې خپلې ګټې په پام کې لری پداسې حال کې چې امریکا خپله اسیایی ستراتژی تعقیبوی. امریکاییان غواړی طالبان له بره څخه په واک کې ګډ کړی پداسې حال کې چې انګلیسانو دا کار له قاعدې څخه پیل کړی دی او په هلمند کې یې د خپلې متارکې له لارې امریکاییان، هالندیان او کاناداییان په قندهار، ارزګان او فراه کې تر درانده فشار لاندېراوستی دی. 

  د امریکا متحد ایالتونه چې دا مهال ملیاردونه  ډالره د افغانستان پر ډګر لګوی، د خپلو ګټو د ټکنی کیدو زغم نلری، ځکه امریکا په پام کې لری د افغانستان ستراتیژیک موقعیت د خپلو راتلونکو اوږده مهالو ګټو لپاره وکاروی، څه چې انګلستان یې په خپله کړنلاره کې نلری او نه غواړی په پاکستان کې خپلې نغښتې ګټې د افغانستان او امریکا لپاره بلهاری کړی.

  امپریالیستی هیوادونه د خپلو اقتصادی ګټو د خوندیتوب لپاره له یو بل سره د مرستې تړونونه لاسلیک کوی او پوځی ټلوالې جوړوی او  د ناعادلانه استعماری ویش له امله د  یو بل سره اختلاف پیدا کوی او ان په غیر مستقیمه توګه جګړې پیل کوی، خو دا یوازې ولسونه دی چې د امپریالیستی جګړو په اور کې سوځوی او وینه ورکوی.

زن ماشین چوچه کشی نیست

 هشتم مارچ از مبارزه با ستم و تبعیض سر برآورد

  هشتم مارچ را در سراسر جهان گرامی می دارند. انتخاب این روز به ستم بر زنان کارگر نساجی نیویارک در 1857 بر می گردد که به اعتصاب و اعتراض سازمان یافته، دست زده بودند. 50 سال بعد کارگران زن کارخانة کتان نیویارک با خاطره ای اعتصاب به دلیل تبعیض، محرومیت و حقوق کمباز هم اعتصاب کردند. اما مالک کارخانه با نگهبانان، این زنان را در کارخانه محبوس نموده که بعد آتشی شعله ور گردید و 129 تن آنان را سوزاند. بالاخره در دومین کنفرانس بین المللی زنان سوسیالیست در 1910 به پیشنهاد کلارازتکین زن مبارز و پیشرو، هشتم مارچ بهعنوان روز جهانی زن، برای دفاع از حقوق شان در مقابل تبعیضات مختلف برگزیده شد.

هشتم مارچ بیانی از استبداد بی حد و تاریخی بر زنان است که عمق آن را ما در کشور استبداد زده ای خود تا مغز استخوان حس می کنیم. اگر هشت مارچ از درون استبداد کار، سرمایه، مبارزه وطبقه برخاست، در وطن ما تا هنوز زنان به عنوان کالا، برده، وسیله ای اطفای شهوت و ماشین چوچه کشی استعمال می گردند و برای بسیاری آنان فقط خودکشی و خودسوزی راه رهایی از چنین زندگی دوزخ آسایی قرار می گیرد.

ما در حالی به پیشواز هشتم مارچ می رویم که عده ای تفنگ به دست بر عفت زنان یورش برده، آنان را به نام دین و سنت در پشت دیوارهای بلند به چارمیخ کشیده، در خریطه ای محصور و با "چندزنی" اطفای شهوت می نمایند. بدمستانی که تا دیروز پستان می بریدند، زایمان تماشا می کردند و زنان را به رگبار سنگ و سنگسار می بستند، امروز با میزان نمودن لباس و قیافه شان با خواهشات غرب و دموکرات جلوه دادن و سمبول قرار دادن زنان در نهادهای مختلف قدرت به تحقیر و توهین آنان به شیوه دیگر می پردازند.

زنان پیشرو فقط با آگاهی می توانند مدعی پیشاهنگی شده، قفس هایی را که مردان فیودال برایشان ساخته اند، تکه پاره نمایند ورنه همچنان به بد داده خواهند شد، چون بنجل های نابکار فروخته خواهند شد، حق کار، تحصیل و انتخاب همسر از آنان همچنان گرفته خواهد شد و برده وار دختر شانزده ساله به عقد مرد هفتاد ساله در خواهد

آمد. این ستم و استبداد متأسفانه در پیشرفته ترین و دوردست ترین نقاط کشور ما هم اکنون بیداد می کند و بسیاری "مردانه" از چنین برخورد هایی احساس غرور کرده، با پولی که از فروش دختران شان کمایی می کنند، با افتخار سبیل های شان را چرب کرده، تاب میدهند.

زنان نیمی از پیکر اجتماع اند و بدون رهایی آنان از زندان مردان، ممکن نیست جامعه با هزاران شعار سبز و سرخ به ترقی نایل آید. این برابری را فقط با لگدکوب کردن بسیاری از سنت های جاهلانه، شرکت در کار و تولید و انسانی شدن زن می توان به دست آورد. در غیر آن با هر گونه اداهای روشنفکرانه و لفاظی های فیلسوفانه نمی توان زنان را به چنین موقعیتی کشاند.

در کشور ما نه تنها آنانی که گرفتار افکار عقب مانده و پوسیده قرون وسطایی اند، نسبت به زنان و دختران شان برخورد تاجرانه دارند که عده ای از دموکراتها و تحصیل کرده ها نیز به چنین چتل فکری های مهلکی مصاب بوده؛ جز عاجزه، سیاه سر، عیال، کوچ، مادر اولادها و اصطلاح عق آورتری به نام "طبقه اناث" چیزی به کار نبرده و از گفتن حتی نام زن و دختران شان دچار هیستری شده، حیای عیال خود را برباد رفته می انگارند!

بسیاری از چپ های ریویزیونیست که در عمل بدتر از هر فیودالی به پوسیده فکری گرفتار اند و اصطلاحات محقق، سرمحقق، کادر و منشی را در پس و پشت نام شان یدک می کشند، بی شرمانه بر توشک دخترفروشی با سبیل های پرپشت نشسته، به چانه زنی های نفرت انگیزی دست می زنند و ازچندزنی ابایی ندارند و هم عده ای از چپ های به اصطلاح انقلابی نیز درین مورد به گنده فکری های استفراق آوری مبتلا بوده، از زنان شان چون ماشین های چوچه کشی سود می برند. با نفرت از دختر به تولید یک درجن طفل می پردازند و با هزار چهره گی و لفاظی های شرم آوری تلاش می کنندتا این گناهان نابخشودنی خود را نیز به گردن زنان شان که جاهلتر از خودشان اند، بار کنند وخود را برائت دهند! این افراد که با چنین ادعا هایی هزار بار مستوجب تف باران اند، با بی شرمی و بی حیایی خود را بزرگان و منجیان تفکر چپ انقلابی وانمود می کنند و دردناک تر آن که چند دختر وپسر جوان را نیز که متأسفانه به قضایا سطحی برخورد می کنند، درس برابری جنسیت می دهند!! و با چنین بادرفتگی عریان مفتش وار درجه انقلابی بودن دیگران را ترازو کرده، چون شیخان سالوس فتوا می دهند. اینان که با تظاهر به چپ پیروان واقعی قاضی حسین احمد اند (اولاد زیاد، مجاهدزیاد) چون پهلوان پنبه ها در هشت مارچ شانه می کشند که اگر لیبرال ترین افرادی در غرب بدانند که چنین مردانی با "یک درجن اولاد" ادعای برابری زن و مرد و پیشاهنگی چپ را در ملک ما دارند، زهره ترق شده، آنان را رهروان مارکس هم به حساب نخواهند آورد.

هشتم مارچ ازدرون خون و آتش سر برآورده و تجلیل از آن بر قامت زنان و مردان مبارز و پیکارجو می زیبد، نه زنان و مردان ارتجاعی که با اظهار چند کلمه خنثی و اخلاقی ماهیت این روز بزرگ را به تمسخر می گیرند و آنرا با این شعار که "زن مادر است" خلاصه کرده، از یک طرف نقش زن را در حد وظیفه زاد و ولد خلاصه نموده و از سوی دیگر "چوچه کش" های زن ستیز را عوض نفرین، برائت می دهند.

خون ناحق دست از دامان قاتل برنداشت

دیده باشی لکه های دامن قصاب را

بعد از تصویب منشور مصالحه ی ملی توسط ولسی جرگه و بعد مشرانو جرگه، کسانی که از سوی مجامع بین المللی به نقض حقوق بشر در سه دهه ی گذشته متهم شده بودند، به تصویب آن بسنده نکرده و تجمعی را در غازی ستدیوم کابل راه اندازی کردند. اینان قبل از تجمع خود از طریق تلویزیون اعلان نمودند که صدهزار نفر را گرد هم خواهند آورد، اما طبق آماری که از سوی وزارت داخله اعلان شد، تعداد اشتراک کنندگان گردهمایی به ده تا دوازه هزار نفر می رسید که از روی آمار می توان به محبوبیت این جمع، حداقل در کابل پی برد. 

مسئله ای  که درین مورد مهم است، این است که وقتی این جمع جنایتی را مرتکب نشده، خانه ای را ویران نکرده و چور و چپاول نکرده است، چرا برای برائت خود، خود را به زمین و زمان می کوبد؟ حتی اولین رییس جمهور دولت "مجاهدین" هم از تصویب نمودن طرح  مصالحه ی ملی خجالت کشید و از جنایات صورت گرفته یادآوری نمود. در جریان این گردهمایی هم افتراق بین تنظیم ها مشهود بود، هیچ عضوی از تظیم مربوطه، عکسی یا شعاری از تنظیم غیر را بلند نکرده بود. گفته می شود که  سران یکی از تنظیم ها یک هفته قبل از جلسه برای 1500 نفر، مهمانی ای را در هوتل قصر مهتاب ترتیب داده و از آنان خواسته بود تا در گردهمایی شان اشتراک نمایند. مصرف  این رهبر تنظیمی بالغ بر صدها هزار افغانی بود.

آیا "منشور" نامبرده (ما آن را منشور خود بخشی نام نهاده ایم) تنها در مورد تنظیم های جهادی صادق است، یا در مورد خلقی ها، پرچمی ها، طالبان و حزب اسلامی هم؟ غیر از تنظیم های حاکم جهادی، دیگران در غازی ستدیوم هیچ نماینده ای نداشتند. این چگونه "مصالحه" ای است که غیر از تنظیم های جهادی، دیگران آن را به ریشخند می گیرند؟

مردم افغانستان شاهد بودند که تنظیم هایی که کابل را به خاک و خون کشیدند، در یک حرف همزبان شدند و آن بخشیدن خود  بود.  وقتی کابل در میان جنگ های تنظیمی به حمام خون مبدل شده بود و تکه و پارچه می شد، همین رهبران تنظیم ها برای تصرف ساحات بیشتر، یکدیگر خود را زیر شلیک توپ و هاوان و راکت گرفته بودند، نه صلحی ارزش داشت و نه قسم و قرآن خوردن در مکه، اما امروز برای اینکه از چنگ عدالت فرار نمایند، دم از صلح و اسلام می زنند و با اینکار مانند گذشته بر تمام خون های ریخته شده پا می گذارند و در جشن "همبخشی" خود را می بخشند و این درحالیکه آقای کرزی چندی قبل از برنامه ی عدالت انتقالی صحبت نموده بود.

برای کسانی که در جریان سی سال گذشته خون انسان های بیگناه را ریخته اند، کشور را به تباهی کشانده و آن را از هست و بودش ساقط کرده اند، همبخشی جز ریشخند زدن و پا گذاشتن به خون بی گناهان معنایی ندارد و قرار است اکثریت همین جمع، قانونگذاران کشور ما باشند!

تصویب منشور "مصالحه ی ملی"، آقای کرزی را در تنگنا قرار داده است. وقتی او به کمپاین انتخاباتی اش می رفت، همواره از طرد جنگسالاران و ناقضان حقوق بشر در دستگاه دولتی حرف می زد، اما به محض تکیه بر اریکه قدرت، همه را در آغوش گرفت و دست نوازش بر سر شان کشید. امروز او در بین دو سنگ آسیاب خورد می شود: مردم و جنگسالاران. اگر از همان ابتدا جنگسالاران را رانده بود، امروز به چنین سرنوشتی دچار نمی شد. کسی که مار در آستین نگاه می کند، روزی حتماً توسط مار گزیده می شود.

کسانی که کشتند، بستند، سوختند، چور کردند،  تجاوز کردند و کشور را به مخروبه ای مبدل نمودند و بر خون های ریخته شده خندیدند، فراموش مردم نخواهند شد. امروز اگر فریاد مردم در گلوی شان خفه شده و قاتل خود را به پای میز محاکمه کشانده نمی توانند، این به آن معنی نیست که ناقضان حقوق بشر و قاتلان مردم، لکه های دامن خود را پنهان نموده و از محاکمه ی مردم فرار کرده می توانند. روز حساب با جنایتکاران و ویرانگران سه دهه حتماً رسیدنی است. حنای پنهان نمودن زیر نام اسلام دیگر رنگش را باخته است و هر جنایتکاری نمی تواند با سوء استفاده از معتقدات مردم، جنایات خود را ببخشد. این نه در صلاحیت پارلمان افغانستان است و نه رییس جمهور. این حق از آن مردم است، مردمی که زجر دیده اند و جگرگوشه های شان را طی سه دهه ی گذشته از دست داده اند و  بر عفت شان تجاوز شده است. جنایتکاران هر قدر کف بر دهان آرند، طناب دار مردم، روزی گردن شان را حلقه خواهد زد.

بنسټپالی که دموکراسی؟

      دا وخت افغانستان د سترو نا امنیو او سیاسی کړکیچونو سره مخامخ دى. حکومت د دې ناامنیو او کړکیچونو پړه پر ګاونډی هیواد پاکستان اچوی او تل ټینګار کوی چې پاکستان د هیواد په چارو کې لاسوهنه کوی. خو پاکستانی چارواکی په ډاګه وایی چې افغانستان دې خپلو ستونزو ته ورسیږی او ددې ستونزو جرړې دننه په افغانستان کې ومومی او پر اسلام آباد بې ځایه تورونه و نه وهی.

د افغانستان دولت د دې پر ځاى چې د ناامنیو  او کړکیچونو ریښې دننه د حکومت په چوکاټ کې  او د حکومت څخه بهر وګوری، هڅه کوی د خلکو د تیرباسلو او دوکه کولو په موخه هرڅه پر پاکستان واچوی او خپلې اوږې سپکې کړی.

په دې کې هیڅ شک نشته چې د هیواد ګاونډیانو او په ځانګړی توګه پاکستان تل هلې ځلې کړی دی چې د افغانستان په کورنیو چارو کې لاسوهنه وکړی او د اور په لمبو کې یې وسوځوی او خپل غچ د افغان ولس څخه واخلی، ولې هغه څه چې څرګند دى هغه د پاکستان لخوا د افغانستان د ویجاړولو لپاره د افغان بنسټپالانو ګمارل دى.

که د افغانستان معاصر تاریخ ته یوه لنډه او ځغلنده کتنه وشی، دې پایلې ته رسیږو چې بهرنیو ځواکونو د خپلو گټو د خوندیتوب او د افغانستان د ځپلو په موخه تل د بنسټپالانو څخه کار اخیستى او دا هیواد یې د بنسټپالانو په مټ بلهاری کړى دى. د شاه امان الله خان د انقلابی او پرمختللی غورځنګ پر وړاندى "خادم دین رسول الله " راوپارل شو او د هغه په ملتیا یې پرمختللى او دموکراتیک ارزښتونه له منځه یوړل او د سکیولاریزم په لور روان حکومت یې د څو هیواد پلورونکو بنسټپالانو په منګلو کې ښکیل کړ. همدا ډول د داودخان د واکمنۍ پر مهال پاکستان یو ځل بیا بنسټپالان د خپلو ناوړو موخو له پاره وکارول او په وسلو یې سمبال او د هیواد ویجاړونې له پاره یې د ارزان بیه مرییانو په توګه استخدام کړل. وروسته بیا د پاکستان څارګرې ادارې آى اس آى همدا  بنسټپالان په خپلې غیږه کې ونیول او ورته یې تنظیمونه او پنډغالی جوړ کړل او وطنی  بنستټپالانو د حمیدګل،جنرال عبدالرحمن، بریګدیګر یوسف فرمان چې کابل باید وسوځیږی په "شوراى اهل حل و عقد" کې په بې شرمۍ سره اعلان کړ.بیا نصیرالله  بابر، مولانا  فضل الرحمن، مولانا سمیع الحق او نورو بنسټپالانو  د امریکا، انګلستان او سعودی عربستان په ملګرتیا سره بنسټپال طالبان وږیږول او په افغانستان کې یې بنسټپالی د ترهګرى سره وتړله او هیواد یې د بنسټپالو یرغمل کړ. د افغانستان تیرې درى لسیزی د دموکراتیک، پرمختللی او د روڼ اندو غورځنګونو پر ځاى د بنسټپالانو په منګلو کې ښکیل شوى او نړیوالى ټولنې په خپل وار سره د دموکراتیکو ټولنو او ارزښتونو د پیاوړتیا او ځواکمنتیا پر ځاى، بنسټپالان نازولی او د خپلو ناوړو او ښکیلاکی موخو لپاره یې په ښه توګه کارولی دی.

امپریالیستی هیوادونه، چې دا مهال د دموکراسۍ او مدنی ټولنې پیښې کوی او په ملیاردونو ډالره  د "دموکراسى" د پراختیا په موخه لګوی، نه دا چې په رښتونی توګه د دموکراسۍ  څخه ننګه او ملاتړ کوی، برخلاف د تیرو وختونو په څیر د بنسټپالۍ په دودولو اخته دی او د بنسټپالی څخه په کلکه ملاتړ کوی. امپریالیستی هیوادونه د خپلو ګټو د خوندیتوب په موخه د دموکراتیکو ارزښتونو مخه نیسی او بنسټپالی پیاوړی کوی، چې بیلګه یې کولاى شوو په اوسنی افغانستان کې وګورو. دا مهال، وروسته له دریو لسیزو جنایتونو او کړاونو څخه چې بنسټپالانو تر سره کړی، بنسټپالی د لویدیځوالو امپریالیستانو په ملاتړ واک چلوی او د سیاسی ځواک واکمنان دی.

په تیرو پنځو کلونو کې د دې پر ځاى چې دموکراسی وده وکړی او بنسټپالی وځپل شی، بنسټپالی وده کړى او دموکراسی ځپل شوى ده. دا مهال د ځواک وروستۍ  کړۍ د ګلبدینی بنسټپالانو لخوا بشپړه کیږی او دموکراتیکی ټولنې ورځ تر بلې د سیاسی ډګر څخه ویستل کیږی.

د همدې بنسټپالانو د واکمن کیدو او په سیاسی ډگر کې د شتون له امله پاکستان په آسانۍ سره کولاى شی دوى د هیواد د ویجاړلو او د دموکراسی نیالګی د وچولو له پاره وګماری او افغانستان د نشت پر پوله ودروی. افغانستان هغه مهال کولاى شی سوکالۍ  ته ورسیږی چې د موکراتیک او ملی ارزښتونه وده وکړی او بنسټپالان د سیاسی ډگر څخه وشړل شی. د دموکراسۍ په غوړیدلو او د بنسټپالانو په ځپلو سره به  پاکستان او نور ګاوڼدی هیوادونه ونشی کړاى په آسانۍ سره د افغانانو غاړې ته  د مریتوب کړۍ واچوی.   

جنایتکاران خود را بخشیدند!!

پارلمان افغانستان که می باید نمایندگان مردم در آن راه می یافتند، از بدو تأسیس اش توسط گرگانی به اشغال درآمد که داغ سیاه ویرانگری، خیانت، چور، چپاول، رهزنی، تجاوز بر عفت زنان و دختران، وابستگی به کشورهای بیگانه و جنایت را بر جبین داشتند. هر از گاهی که سازمان های حقوق بشر سندی مبنی بر دست داشتن عده ای از جنگسالاران و جنایتکاران در جنایت و ویرانی کشور به نشر می رساندند، تب و لرزه تمام وجود شان را فرا می گرفت و خود را به زمین و زمان می زدند، قسم و قرآن می خوردند که ما چون مورچگان بی آزار، کسی را آزار نداده ایم، چه رسد به ویرانی و جنایت.

31 جنوری 2007 مصادف بود با تصویب طرح بخشیدن جنایتکاران چند دهۀ اخیر زیر نام مصالحۀ ملی توسط به اصطلاح نمایندگان مردم! عجبا! این جنایتکاران تا دیروز نمی پذیرفتند که جنگی صورت گرفته است و مردمی به خون و خاک کشیده شده اند، اما امروز با تصویب طرح "هم بخشی"، با زبان بی زبانی به جنایت های صورت گرفته در چند دهۀ گذشته اعتراف می کنند. نکند به دار آویختن صدام، تنگ شان را سست کرده است.

وقتی در و دیوار کابل شاهد ویرانی، وحشت، قساوت و بربریت است، جایی برای سند و ثبوت نمی ماند. هر وجب کابل، خود زبان به شهادت می گشاید، اما هرگاه از به محاکمه کشیدن ویرانگران و جانیان نام برده می شود، خواهان سند و گواه می شوند. بعد از جنگ دوم جهانی که آلمان نازی شکست خورد و سران آن به محکمه سپرده شدند، کدام سند را معیار قرار دادند؟ جنگی که به وضوح طی آن ملیون ها انسان جان باخته بودند و نیمی از کرۀ زمین ویران شده بود، یا کدام چیز دیگر را؟ در افغانستان نیز جنایت، خیانت و انسان کشی صورت گرفته است؛ شهرها با خاک یکسان شده اند؛ بر هستی و ناموس مردم تجاوز شده است؛ تمام زیربناهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نابوده شده است و ده ها مورد دیگر. آیا تمام این کارها خودبخود صورت گرفته است، یا دستانی در عملی کردن آنها دخیل بوده است؟ معلوم نیست دولت افغانستان و نهادهای حقوق بشر در مورد محاکمۀ جنایتکاران جنگی و ناقضان حقوق بشر برای به محاکمه کشیدن شان کدام سند را معیار قرار می دهند؟ ویرانی، جنایت، آدمکشی، بربریت یا کدام چیز دیگر؟

اگر دولت افغانستان و یا به اصطلاح نمایندگان مردم تجربۀ کشورهای دیگر از جمله افریقای جنوبی را به رخ مردم می کشند، که بعد از رژیم آپارتاید، سران آن رژیم بخشیده شدند، کاملاً اشتباه کرده اند. در افریقای جنوبی کمیسیون حقیقت یاب ساخته شد. این کمیسیون تمام موارد تخطی از حقوق بشر را جمعاوری نموده و بعد تمام افراد متهم به جنایت در برابر ملت به جرم شان اعتراف کرده و مردم تصمیم به بخشیدن شان گرفتند، نه اینکه خود جنایتکاران بیایند و طرحی را به تصویب برسانند و خود را ببخشند.

تصویب طرح بخشودن جنایتکاران نه در صلاحیت پارلمان کذایی، نه دولت افغانستان و نه هم مراجع دیگر است. این فقط مردم افغانستان اند که صلاحیت محاکمه کردن و یا بخشیدن خون های ریخته شده توسط تمامی جنایتکاران به ویژه دهۀ نود میلادی را دارند. چنین بخشودن ها نه تنها صلح و امنیت را در کشور برقرار نمی کند، که نفرت و آتش انتقام ناشی از وحشت و شناعت جنایتکاران، روز تا روز مردم را به سوی انتقام گیری می کشاند. تصویب این طرح نه جنایتکاران را برائت داده می تواند و نه حامیان شان را. روز انتقام و تصفیۀ حساب با این جنایتکاران حتماً فرارسیدنی است و تا زمانی که چنین حسابی صورت نگرفته است، مردم ما روی سعادت، آرامی، امنیت و خوشبختی را نخواهند دید. به امید روزی که حساب مردم تهیدست و فقیر ما از تک تک جنایتکاران و حامیان شان گرفته شود، روزی دیگر مردم ما به جرم زبان، ملیت، قوم، دین و مذهب کشته نشوند و روزی که "هر انسان برای انسان دیگر برادریست".

نورانی سوپر هولوکاست شد!!

جوابی به یاوه سرایی های سایت مطالعات افغانستان

سایت انترنتی مطالعات افغانستان اخیراً زیر عنوان بالا مقاله ای به چاپ رسانده است. نویسنده مقاله در آغاز، سابقه ی مائوئیستی نورانی و این که مائوئیست ها چگونه از داعیه فلسطین دفاع می کردند را با غیظ تمام نوشته، سپس همدردی نورانی با ملت یهود را افشا کرده، بخاطریکه خواسته لیبرال و دموکرات جلوه کند و بعد هولوکاست را با زیر و زبر تشریح نموده و در آخر "نکته ای قابل توجه" یا جان کلامش را با چند  پرسش از نورانی به پایان رسانده  است و آن اینکه:  "نکته قابل توجه دیگر در رابطه با نوشته های آقای نورانی، خصومت ورزی و تبلیغات سوء علیه کشور همسایه ما ایران است. به گونه ای که هفت شماره نشریه پیشرو ایشان که تا اکنون منتشر شده، چهار شماره به تبلیغات خصمانه علیه جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. برای ما قابل فهم نیست که نورانی ازین تبلیغات چه چیزی را جستجو می کند؟ و آیا اگر سخنان نورانی را کسی جدی بگیرد، این خود دشمن تراشی نیست؟ مگر ما در شرایط فعلی کم دشمن داریم که دنبال دشمن جدید بگردیم؟ آنهم کشوری مثل ایران که در همسایگی ما قرار دارد و در طی بیست و چند سال میزبان حدود سه ملیون نفر از هموطنان ما بوده، در دوران جهاد از مقاومت ما حمایت کرده، پس از روی کار آمدن تحول جدید به صف کمک کنندگان پرداخته و دولت فعلی را مورد حمایت قرار داده، به نحوی که اکنون مرز ما با ایران امن تر از تمام مرزهای کشور است. مقامات دولتی و منابع آگاه می گوید که از مرز پاکستان ناامنی و ترور وارد

افغانستان می شود؛ آیا باید به دنبال این باشیم که مرزهای مشترک ما با ایران نیز چنین وضعیتی را پیدا کند؟"

و در آخر نوشته را با این پرسشها به پایان می برد که چرا آقای نورانی چنین سوپرهولوکاستی شده و ازین طریق دنبال  چه چیزیست؟ اثبات لیبرال و دموکرات بودن؟ خوش خدمتی به صهیونیستها؟ و یا جنس و نقد؟

ما جواب را با قصه ای از سایت بازتاب که به رژیم ایران نزدیک است، آغاز می کنیم. این سایت زمانی که آقای کرزی سفرش را به تهران لغو کرد، ضمن اینکه کرزی را به تحقیر گرفت، بر عمال افغانی خود شورید و چنین نوشت: "در حالیکه گروههای افغانی مورد حمایت ایران همه جایگاه قابل توجهی در افغانستان دارند، تعامل با آنها و پیگیری حقوق و منافع جمهوری اسلامی ایران از آنان وظیفه دپلوماتیک ایران در کابل است. باید پرسید که این افراد چگونه این وظیفه را به انجام رسانده اند؟"

اینکه نوشتن مقاله سوپرهولوکاستی جزء این وظایف است و با آن از ضایعات جنس و نقد جلوگیری می شود، چیزیست که حاجت به بیان نیست. اما ما ابتدا اشاره ای به قسمت های اول این نوشته داریم و سپس به جان کلام یا به "نکته قابل توجه" که زحمتکشی تمام مقاله در خدمت این پرسشها قرار داده شده، خواهیم پرداخت.

در مورد اندیشه مائوئیستی نورانی، لیبرال یا دموکرات شدن و یا نشدن او، هولوکاست و شکل گیری اسرائیل، دفاع یا عدم دفاع او از فلسطین و فلسطینیان، نورانی و نورانیان موضع روشن، شفاف و خنجرگونی دارند که برای هیچ افغان آزاده و هیچ مطبوعاتی مستقلی پوشیده نیست وازین موارد کسی به اندازه  ای نوک سوزن هم قادر به وارد نمودن اتهامی بر آنان نیست و سایت مذکور هر طور دلش می خواهد و یا به قول معروف می خواهد افشاگری کند، پشیزی ارزش ندارد، چون نورانی در برنامه گفتمان تلویزیون طلوع این مشکل را قبلاً حل کرده و به این خاطر تشویشی ایجاد کرده نمی تواند. نورانی ها نه وطنفروشی کرده اند، نه اطلاعات چی اند و نه دست شان به خون کسی آلوده است و ازین منظر یک دست و گردن از وطنفروشان هفت ثوری، تنظیمی، طالبی و تکنوکراتی بالا می باشند. لذا به "نکته هایی که قابل توجه" نیستند وقت خود را ضایع نکرده، بر پرسشهای "نکته قابل توجه" مکث می نمایند.

نوشته های پیشرو برای تمام افغانها قابل فهم است و به این خاطر از استقبال گرم و گسترده ای برخوردار می باشند. غیر از کسانیکه

 بنا به تکالیف خاصی کور و کر شده اند و به گمان کور شان با چنین اما و اگر هایی دست به تحریک علیه پیشرو می زنند.

پیشرو مخالف استبداد و خفقان در تمام دنیاست و اصالتی جز این ندارد. مخصوصاً رژیم های کثیفی که در جنگهای داخلی وطن ما آتش بیار معرکه بودند و مزدوران خود را به جان ملت ما انداختند و این همه بربادی را به بار آوردند.

اعتراض و انتقاد حق هر رسانه‌ای آزاد است و این محدود به مرزها نمی گردد. اخطار دشمن تراشی برای پیشرو، از سوی شما جز اینکه بیشتر به افشای سطح فکری خود پرداخته باشید و به اثبات برسانید که برای منافع کجا قلم فرسایی می کنید، موسیچه ای را هم تحریک کرده نمی توانید و ما نه تنها کوچکترین وسوسه ای

 ازین اخطار نخواهیم داشت که نوک سبیل ما هم نخواهد لرزید. شما کار نقد و جنس خود را بکنید.

 اگر قرار باشد ما بگوییم که آقای احمدی نژاد! شما اول به استبداد و خفقان بی پایان تان در ایران خاتمه دهید، از مداخله در امور دیگران بپرهیزید، پولهای ملت ایران را که در تنگدستی عجیبی به سر می برند، دیوانه وار به پای دیگران نریزید و لطفاً نارضایتی ایرانیان را در داخل ملک تان اول مهار بسازید، بعد اسرائیل را به دریا بیاندازید و این رئیس جمهور فوراً بیاید و مرزهای ما را متشنج بسازد، بگذارید هزاربار این کار را بکند. چون شما نمی دانید که در شرایط کنونی مرزهای خود ایران ضربه پذیرترین مرزهایی در جهان می باشند که امیدواریم هرگز کسی به این کار دست نزند. زیرا در ایران خلق کبیری زندگی می کند که حتماً روزی به این همه کنده و زندان در ملک شان خاتمه خواهد داد. شما بچه ترسانک نکنید و دنیا را کمی از سرچاه بزرگتر ببینید و بسیار هم ضد مائوئیست نباشید، چون سرکار شما (احمدی نژاد) آقایان مائوئیست و مارکسیست چون هوگوچاویز، کاسترو، مورالیس، موگابه و سونگ را پیهم غرق بوسه می سازد و در آغوش می کشد.

ایران علاوه به اینکه "میزبان" سه ملیون افغان بوده، اگر تل سیاه، سنگ سفید، اردوگاه های تهران، اراک، زابل، زاهدان، تایباد و دشت قرقروک را فراموش نکرده باشید"زندانبان" افغانها هم بوده است و حال که برای این همه افغان ویزا صادر می کند، لطفاً منت آنانرا بر ما بار نکنید. چنین نیروی کار ارزان و مطیع را کارفرمایان ایرانی از خدا می طلبند. ایران سالانه با صدور بنجلهایش به افغانستان بیش از 500 ملیون دالر نفع می برد. تصمیم دارد از طریق افغانستان راه بحری چاه بهارش را به بازارهای آسیای میانه از طریق افغانستان وصل نماید. آخرین قطرات آب هلمند ما را می چوشد. از طریق شمال کشور ما می خواهد خود را به ازبکستان وصل بسازد و نه تنها مرزهای ایران که از چهارکشور دیگر نیز با ما بسیار آرام می باشد و در بازسازی  افغانستان، پاکستانی که از مرزهایش ترور می فرستد نیز کمک می نماید و این را هر افغانی به آسانی می فهمد که نه ایران، نه پاکستان، نه عربستان و نه اروپا و امریکا برای خدا، حسن همجواری و برادری برای ما کمک نمی کنند. تمام اینها اهداف خاص خود را در ملک ما دارند. این سیاست ایرانگراها در ملک ماست که بخاطر پنهان نمودن امیال ایران بیشتر به عملکرد های پاکستان توسل جسته آنرا بارز می سازند. ولی پیشرو آنقدر فهم و دقت دارد تا کاه را از دانه جدا بسازد و ما اینرا خوب به یاد داریم که وقتی ایران و پاکستان در رقابت با یکدیگر، در جنگهای داخلی افغانستان مزدوران خود را تمویل و تسلیح می کردند، به این منظور بود که افغانستان را از هست و بودش خالی بسازند تا بتوانند در آینده خواست های خود را بر ما تحمیل نمایند و به این خاطر، این دو همسایه را تاریخ ما نمی تواند، ببخشد و الی کسانی که به گفته ایرانی ها ریگی در کفش دارند. به این ترتیب جناب آقا و یا خانم نویسنده! منت گزاری های ایران ارزانی شما باد که از نقد و جنس تان چیزی کاسته نشود.

اگر نورانی و نورانیان به دنبال نقد و جنس می بودند، حتماً مثل شما امروز حافظ منافع رژیم خاصی می شدند و با چنگ و دندان از "سرکارهای" آنجاها حمایت می کردند. چیزیکه افتخار پیشرو را می سازد همین است که هرگز استقلال کشور را به پای هیچ رژیمی حلال نکرده و چون ستون پنجم نه که ستون یکم هم عمل ننموده و نخواهد کرد و ازین منظر سرافرازی نصیب ماست و سرخمی نصیب تمام ستون پنجمی های فرهنگی و غیر فرهنگی و اطلاعات چی هایی که مامور حفظ منافع دیگران در افغانستان اند.

محمودی، اسطوره ی مقاومت و پایداری

داکتر عبدالرحمن محمودی یکی از فرزانگان دانش، قلم و مبارزه بود که نسلی را در دامان افکار و مبارزاتش پرورد و هرگز در برابر استبداد و خفقان زانو نزد و صخره وار در مقابل نابرابری ها ایستاد.

داکتر محمودی رهبر حزب خلق و پیشوای طیف وسیعی از مردم افغانستان بود که در زمان دموکراسی شاه محمود خان ندای خلق را منتشر می ساخت و در آن از عدالت و آزادی می نوشت، خواهان حکومت مشروطه بود و در مخالفت با سرمایه های غربی که بنیادهای اقتصاد ملی کشور را فرو می ریخت، قرار داشت و با این طرز تفکر میان شهروندان کابل از اعتباری برخوردار بود که تا اکنون بسیاری مردم کابل از عزم و پایداری او صمیمانه یاد می کنند و به آن مباهات می نمایند.

یکی از مشخصات داکتر محمودی توانایی او در سخنوری و زبان آتشینش بود که هر فردی را به احساسات وامیداشت و محصور کلامش می ساخت. او که استبداد هاشم خانی را با تمام وجودش لمس کرده بود، به مجردی که دموکراسی شاهی شاه محمودخانی اعلان شد، دست به تشکیل حزب و نشریه ندای خلق زد و اوج فعالیتش در انتخابات دورة هفت شورای ملی بود که با بیانات انتخاباتی اش ماهیت رژیم پوسیدة شاهی را برملا ساخت و توانست با کسب بیش از 13 هزار رأی، دوشادوش همرزم فداکارش غلام محمد غبار به پارلمان راه پیدا کند. کابلیان تیزبین و هوشیار که از قبل با فداکاری های محمودی در انجام وظیفه و رسیدگی به تداوی زحمتکشان و فقرا آشنایی داشتند و او را مبارز راه رهایی خلق می شناختند و غبار را چون او چنین مبارزی می دانستند، با وجودی که چند تن از متنفذین و روحانیون نامدار خود را کاندید این نمایندگی کرده بودند ولی نتوانستند مانند چون این دو شهسوار عرصه دشوار مبارزه، اعتماد مردم کابل را بدست آورند و به وکالت از شهر کابل برسند.

محمودی با 50 تن از روشنفکران و مبارزانی که از نقاط مختلف کشور به شورای ملی راه یافته بودند، ولسی جرگه را به مجمری از خواست های توده های مردم در برابر استثمارگران لمیده بر قدرت تبدیل نمودند. اما در آغاز انتخابات دورة هشت که خاندان پوسیدة شاهی از دموکراسی سخت ترسیده بود و کانون مبارزه و مقاومت را در وجود داکتر محمودی و غبار می دیدند، بر تمام وعده های شان پا گذاشته و این دو را به زندان انداختند. داکتر محمودی چندین سال را در قفسی در زندان دهمزنگ گذراند، ولی کنده و زندان عزم آهنین و فکر بلند او را از پا درنیاورد. محمودی روزتاروز با اعتماد بیشتر به اعتقاداتش، دیوارهای زندان و شلاق زندانبانان را تسخیر می کرد و بالاخره مانیفیست زندگی اش را که تأکید بر پایداری، اتکا بر توده ها و اعتقاد به دانش رهایی خلق بود، نوشت و وقتی از زندان رهایی یافت، مکروب سل بر سلول سلول بدنش مستولی گشته بود و دیری نگذشت که زندگی را پدرود گفت و کابلیان را در اندوه عمیقی فرو برد. بقایای ندای خلق بالاخره اصالت شانرا با بنیانگذاری جریان شعله جاوید در مبارزه با استثمار، ارتجاع، امپریالیزم و دفاع از زحمتکشان افغانستان ادامه دادند.

غبار، ژمن او مخکښ تاریخ لیکونکی

د فبروری پنځمه د افغانستان د تر ټولو مخکښ او ژمن تاریخ لیکونکی غلام محمد غبار نهه ویشتم تلین و. غبار د نیمې پیړۍ نه ډیر وخت د افغانستان د تاریخ وړۍ ټوټې سره یو ځای کیښودې او لس ګران بیه تاریخی اثرونه یې وپنځل چې تر ټولو وتلی او پیژندل شوی یې افغانستان د تاریخ په بهیر کې (افغانستان در مسیر تاریخ) ګڼل کیږی. د دې کتاب نوم د غبار له نوم سره مترادف ګڼل کیږی. دا کتاب د افغانستان په هکله لومړنۍ علمی او ژوره تاریخی څیړنه ده.

غبار د خپل اغیزمن ژوند په موده کې د زندان تورو تمبو شا او بیا په تبعید او وروسته د بې وسۍ نه ډک ژوند کې دا ټکی ثابت کړ چې هغه یو ژمن او مخکښ روښاند دی او له نورو لفاظو او فرمایشی لوستو سره توپیر لری چې یوازې د ژمنې او روښاندیتوب پیښې او اداوې کوی.

دې ستر تاریخ لیکونکی په عملی سیاسی ډګر کې هم یوه روښانه څیره درلوده؛ د ملی شورا په اومه دوره کې د کابل ښار د اوسیدونکو استازی و چې په رښتونی توګه یې د خپلو هیوادوالو د حقونو لپاره او د شاهی استبداد پرضد غږ پورته کړ.

غبار چې د تنګ نظره قومی دریځ نه هاخوا پراخ او انسانی دریځ او فکر درلود د وطن ګوند بنسټ یې کیښود او په همدې نوم یې یوه خپرونه هم چلوله. غبار په همدې خپرونه کې د افغانستان انقلابی ادبیات لاپسې وروزل.

غبار د تاریخ لیکنې ځانګړی سبک درلود. د افغانستان تاریخ یې په زړه پورې، روان، خوږ او بې تکلفه نثر کې د کیڼ اړخه دریځ او خپلواکۍ روحیې سره لیکلی دی. کله چې د شورویانو ګوډاګی رژیم پر کابل واکمن شو د غبار ستر او باارزښته کتاب (افغانستان در مسیر تاریخ) یې له کتابتونونو نه ځکه راټول کړ چې د خپلواکۍ روحیه په کې داسې ځلیده چې د راتلونکی هر تیری او ښکیلاک په وړاندې یې د خلکو فکر وسله وال کوه.

هغه یو نه ستړی کیدونکی مبارز و چې مخکښه تیوری او پراتیک یې سره تلفیق کړی وو.

غبار سره لدې چې په برلین کې دیپلوماتیک موقعیت درلود، د نادرشاهی استبداد د واکمنیدو سره سم هیواد ته راستون شو ترڅو د مبارزې په عملی ډګر کې ونډه واخلی. هیواد ته د راستندو سره سم، زندان ته واچول شو او بیا د تبعید اوږده موده یې په فراه ولایت کې تیره کړه؛ خو هیڅ یو یې هم د غبار اوچته اراده ماته نه شوه کړی او غبار د ژوند تر پایه خپلې لارې او دریځ ته ژمن پاتې شو.

د داسې ستر انقلابی او مبارز په وړاندې د درناوې سر ټیټوو.   

پیشرو شماره سیزدهم دلو ۱۳۸۵

مینا،  زنی که برای آزادی فدا شد

و تو ای اسوه

که بر قله ای، فرزانه شدی

باش تا یاد تو

بر صفحه ای جاوید کنیم

گرچه خون تو و تسخیر فلک

                   شاهد ماست

نیک، تا نام تو

بر لوحه ی هر دید کنیم

مینا، قهرمان زنی که درفش رزم رهایی زنان افغانستان را به دوش گرفت و تا لحظه ای که قطرات خونش با چنگال های اهریمنان  ضد آزادی و انسانیت ریخته شد، آنرا بر زمین نگذاشت و راه آزادگی را با خون و تسلیم ناپذیری تصویر کرد.

مینا که ستم را بر زنان میهنش و استبداد را بر زحتمکشان وطنش با سلول سلول بدن لمس کرده و هنوز محصل جوانی در فاکولته شرعیات پوهنتون کابل بود، به سال  1356 «جمعیت انقلابی زنان افغانستان را بنیان گذاشت. چون میدانست که فقط زنان خود باید متشکل شوند و برابری با مردان که حق انسانی شان است را خود بدست آورند.

بعد از اشغال کشور به وسیله سوسیال امپریالیزم شوروی، با عده ای از همرزمانش به پاکستان رفت و فعالیت های انقلابی خود را با سازماندهی نشریه، کارگاه و مکتب آغاز نمود و برای زنان و اطفال محروم کشور در دیار آوارگی شایسته ترین کارهایی را انجام داد. او در کشوری به کار و پیکار آغاز کرد که زندگی برای روشنفکران، مخصوصاً انقلابیون زن بی شباهت به دوزخی از سوی بنیادگرایان که سایه هر فعالیت انقلابی را به گلوله می بستند، نبود و مینا نترس از همه تهدیدها، شجاعانه به راهش ادامه داد.

مینا گرچه شهر کویته را مرکز کارش انتخاب کرد و آن را به مجمری از فریادهای آزادیخواهانه زنان مبدل نمود، ولی این بار خنجری نه از سوی بنیادگرایان که از جانب عمال شوروی بر او حواله گردید و با نفوذ خاد در تشکیلات اش، بالاخره در 4 فبروری 1986 جان او را با دو تن از همرزمانش گرفتند.

شهادت مینا عده ای از عقده مندان را در آزمون سختی برد و با این بی باوری که او به مبارزه پشت کرده و در راه زندگی غیر سیاسی گام نهاده، روحش را سخت آزردند، اما بعد از دو ماه که دستان بسته و گیسوان خون آلودش با جمجمه سوراخ شده از لای آوار کشیده شد، او سربلند و سر افراز از امتحان رزم و مبارزه بیرون آمد و خجلت و سر افکندگی را  نصیب ناسزا گویانش کرد.

گرچه قاتلان مینا مدت ها بعد در کویته توسط دولت پاکستان به چوبه دار سپرده شدند، اما تناور سدری در نیمه راه زندگی بشکست. سدر بلندی که میتوانست برای امروزیان رهبر کبیر و پیشوای والایی باشد که اگر پدرود نمیگفت.